काठमाडौं । युरोपियन मुलक चेक रिपब्लिकले नेपाली श्रमिक लैजान छोडेपछि त्यहाँका व्यवसायीहरू मर्कामा परेका छन्। धेरै नेपाली त्यहाँ रेस्टुरेन्ट लगायतका व्यवसाय गरेर बसेका छन्।

तर,अहिले भने त्यहाँको सरकारले नेपाली श्रमिकका लागि भिसा दिएको छैन। अन्यत्रका श्रमिकलाई महंगो सेवा सुविधा दिनुपर्ने भएका कारण नेपाली व्यवसायीले नेपाली श्रमिक नै लैजाने गरेका थिए। कोरोना महामारीले थला परेका व्यवसायीहरू अहिले श्रमिक अभावले थप मर्कामा परेका छन्।

गैरआवासीय नेपाली संघ (एनआरएनए) चेक रिपब्लिकले राजदूत रामकाजी खड्कासँग गरेको एउटा अन्तर्क्रियामा नेपालीहरूले आफ्ना समस्याहरू अवगत गराएका थिए। चेक रिपब्लिकमा कार्यरत नेपालीको समस्या तथा समाधानका उपायकाबारेमा राजदूत खड्कासँग एनआरएनएले अन्तर्क्रिया आयोजना गरेको थियो।

चेक रिपब्लिकमा नेपाली दूतावास छैन। त्यहाँको मामिला हेर्ने जिम्मेवारी जर्मनीको बर्लिनस्थित नेपाली दूतावासको हो। नेपाल सरकारले खड्कालाई चेक रिपब्लिकका लागि आवासीय राजदूतको जिम्मेवारी दिएको छ। एनआरएनए चेक रिपब्लिकका प्रवक्ता उत्तम कुमार आचार्यका अनुसार खड्का आफ्नो ओहोदाको प्रमाण पत्र बुझाउन जर्मनीबाट चेक रिपब्लिक पुगेका बेला त्यहाँका नेपालीले आफ्ना पीडा पोखेका हुन्।

चेक रिपब्लिकमा नेपालीको संख्या अन्य मुलुकमाभन्दा न्यून छ। त्यहाँ झण्डै १३ सय नेपाली रहेको अनुमान छ। यीमध्ये कतिपय विद्यार्थी हुन्। त्यहाँ केही नेपालीको आफ्नै व्यवसाय छ भने अरु बाँकी रेष्टुरेण्ट तथा कम्पनीहरुमा काम गर्छन्। एनआरएनए चेक रिपब्लिकका अध्यक्ष यदुराम पन्थीका अनुसार त्यहाँ प्राय नेपाली गर्ने भनेको रेष्टुरेण्ट व्यवसाय हो। केही समयअघिसम्म यहाँ ५० भन्दा बढी नेपाली व्यवसायीले सञ्चालन गरेका रेष्टुरेण्ट थिए।

तर, अहिलेको अवस्था त्यो छैन। अहिले नेपालीले सञ्चालन गरेका केही रेष्टुरेण्ट बन्द भइसकेका छन् भने केही बन्द हुने अवस्थामा छन्। नेपालीको व्यवासयमा असर पर्नुको एउटा कारण कोभिडको महामारी पनि हो। तर, योबाहेक अन्य कारणले पनि नेपाली व्यवसायी चपेटामा परेका छन्। पछिल्लो समय त्यहाँको सरकारले होटल तथा रेष्टुरेण्ट क्षेत्रमा काम गर्ने नेपालीलाई नयाँ भिसा जारी गरेको छैन।

त्यसैले व्यवसायीलाई श्रमिकको अभाव छ। स्थानीय तथा अन्य मुलुकका श्रमिकलाई काममा राख्ने हो भने उनीहरुलाई अत्यन्तमा महङ्गो सेवा सुविधा उपलब्ध गराउनुपर्छ। स्थानीयको तुलानामा नेपालीलाई रोजगारी दिन सस्तो पर्छ। नेपाली व्यवासायी नेपालबाटै श्रमिक लैजान चाहान्छन् तर, त्यसका लागि त्यहाँको सरकारले तदरुकता लिनुपर्ने आवश्यकता छ।

पछिल्लो समय त्यहाँको सरकारले बंगलादेशलगायतका मुलुकबाट श्रमिक लैजान सम्झौता गरेको छ। तर, नेपालबाट श्रमिक लैजाने बाटो भने लगभग बन्द जस्तै छ। यसैको मारमा नेपाली व्यवसायी र श्रमिक परेका छन्।

केही नेपाली रेष्टुरेण्ट श्रमिक अभावकै कारण बन्द भएका हुन्। केही नेपालीका ३/४ वटासम्म रेष्टुरेण्ट छन्। उनीहरुले श्रमिकलाई यताउता तानतुन गरेर भएपनि धानिरहेकका छन्। तर, यो दिर्घकालीन समधान होइन्। अन्तरक्रियामा नेपालीहरुले यिनै समस्या राजदूत खड्कालाई सुनाएका थिए। उनीहरूले सरकारी तहबाट केही पहल नभए आफूहरु थप समस्या पर्ने भनेर गुनासो गरेका थिए।

राजदूत खड्काले उनीहरुलाई आफूले त्यहाँको सरकारसँग यस विषयमा पहल गर्ने आश्वासन दिएका थिए । अन्तर्क्रिया कार्यक्रममा अनलाइन प्रविधिमार्फत समेत नेपाली सहभागी भएका थिए।

कार्यक्रममा एनआरएनएका यूरोप क्षेत्रीय संयोजक सन्तोष भट्टराई र उपसंयोजक नवराज रोसायाराले पनि भर्चुअल सम्बोधन गरेका थिए।