सुर्खेत ।  हुम्लाको सल्लीसल्लादेखि ताजाँकोट गाउँपालिकाको कबाडीसम्म सडकको दूरी ३९ किलोमिटर मात्र छ । तर, यो सडकमा यात्रा गर्दा एक हजार दुई सय रुपैयाँसम्म भाडा बुझाउनुपर्छ । यात्रुसँग चर्को भाडा असुल्ने यिनै यातायात व्यवसायीकै सहमतिमा १६ फागुन ०७८ मा जिल्ला प्रशासन कार्यालयले तीन सय १३ रुपैयाँ भाडादर निर्धारण गरेको थियो । निर्धारित दरभन्दा व्यवसायीले यात्रुसँग उठाउँदै आएको भाडा झन्डै चार गुणाले बढी हो ।

गत साता सुर्खेत झर्ने क्रममा चंखेली गाउँपालिका– ३ का धनमान ऐरीले सल्लीसल्लादेखि कबाडीसम्म जिपमा यात्रा गर्दा एक हजार दुई सय भाडा तिरेको बताए । ‘सल्लीसल्लादेखि कबाडीसम्म जिपले एक हजार दुई सय भाडा लियो । 

१६ फागुन ०७८ मा हुम्लाका तत्कालीन प्रमुख जिल्ला अधिकारी सीता परियारको अध्यक्षतामा जिल्लाका सरोकारवाला निकाय र यातायात व्यवसायीसमेतको बैठकले अस्थायी रुट परमिट र जिल्लाभित्रका सडकखण्डको भाडादर निर्धारण गरेको थियो । तर, उक्त भाडादर कार्यान्वयन भएको छैन ।

सर्केगाड गाउँपालिका केन्द्रदेखि चंखेली गाउँपालिकाको सल्लीसल्लासम्म १० किमि कच्ची सडकको भाडादर ८० रुपैयाँ तोकिएकोमा व्यवसायीले पाँच सय असुल्दै आएका छन् । त्यस्तै, सर्केगाड– १ को खच्चादेखि भुज्माधारासम्म पाँच किमि कच्ची सडकमा ४० रुपैयाँ भाडा तोकिएकोमा व्यवसायीले तीन सयसम्म लिने गरेका छन् । अदानचुली गाउँपालिकाको गल्फागाडदेखि श्रीनगर बजारसम्म १० किमिको ८० रुपैयाँ भाडा निर्धारण भएकोमा व्यवसायीले दुई सय असुल्दै छन ।

ताजाँकोट गाउँपालिकाको कबाडीदेखि ताजाँकोट गाउँपालिका केन्द्र छप्रेला चाँखुरेसम्म ११ किमि छ । जसको भाडादर ८८ रुपैयाँ निर्धारण गरिएकोमा व्यवसायीले तीन सय उठाउँछन । त्यस्तै, लयटादेखि काडागाउँसम्म ५६ र छप्रेलादेखि नैकालासम्म ३२ रुपैयाँ भाडादर कायम गर्ने सहमति गरेको व्यवसायीले दुई सयका दरले असुल्दै आएका छन्।

सिमकोटदेखि हिल्सासम्म ९५ किमिको भाडा निर्धारण ९५०, असुल्छन २०००

हुम्ला सदरमुकामा सिमकोटदेखि हिल्सासम्म पनि भाडादरमा ठगी अचाक्ली छ । जिल्ला प्रशासन कार्यालयले यातायात व्यवसायीसँगकै सहमतिमा ९५ किमिको यो सडकको भाडादर नौ सय ५० रुपैयाँ कायम गरेको थियो । तर, अहिले व्यवसायीले दुई हजार रुपैयाँ असुल्ने गरेका छन् । सिमकोट–खार्पुनाथ खण्डको १२ किमि कच्ची सडकको भाडादर एक सय २० रुपैयाँ तोकिएको थियो । तर, व्यवसायीहरूले आठ सय रुपैयाँसम्म लिने गरेका छन् ।

सर्केगाड– ३ उनापानीकी बाली फडेराले ४ माघमा सर्केगाडको पालिका केन्द्रदेखि सल्लीसल्लासम्म पाँच सय रुपैयाँ र सल्लीसल्लादेखि बाजुराको धुलाचौरसम्म एक हजार सात सय भाडा तिरेको गुनासो गरिन् । धुलाचौरबाट बाजुराकै पिलुचौर पुग्दा थप पाँच सय तिरेको उनले बताइन् । त्यस्तै, पिलुचौरदेखि कालिकोटको लालिघाट पुग्दा अर्को दुई हजार भाडा लागेको सुनाइन् । हुम्लाका नागरिक प्रदेश राजधानी सुर्खेत आउन बाजुरा, कालिकोट हुँदै यात्रा गर्नुपर्छ । ‘पालिका केन्द्रबाट प्रदेश केन्द्र सुर्खेतसम्म पुग्दा सात–आठ हजार खर्च भयो । होटेलमा पनि बस्नुपर्ने भएपछि गाडीभन्दा त जहाज नै चढ्दा पो सस्तो पर्नेजस्तो देखियो,’ फडेराले भनिन् ।

हुम्लाकै चंखेली गाउँपालिका– ४ का झक्क रोकायाले पनि सल्लीसल्लादेखि धुलाचौरसम्म एक हजार सात सय भाडा तिरेको बताए । धुलाचौरदेखि बाजुराको जगन्नाथ गाउँपालिका– १ पिलुचौरसम्म थप तीन सय र त्यहाँबाट नयाँ गाडी फेरेर कालिकोटको लालिघाट बजारसम्म ६१ किमिका लागि सुर्खेत बुलबुले यातायात प्रालिले प्रतिव्यक्ति दुई हजार लिएको गुनासो गरे । 

बाजुरा खण्डमा पनि कार्यान्वयन भएन भाडादर, यात्रुमाथि उस्तै ठगी

बाजुरा जिल्ला प्रशासन कार्यालयले पनि जिल्लाका सडकखण्डमा भाडादर निर्धारण गरेकोमा यात्रुमाथि ठगी उस्तै छ । बुढीनन्दा नगरपालिकाको कोल्टीदेखि जिल्लाकै हिमाली गाउँपालिकास्थित धुलाचौरसम्म १७ किमि कच्ची सडकमा जिल्ला प्रशासनले दुई सय चार रुपैयाँ भाडा तोकेको छ । तर, व्यवसायीले पाँच सय रुपैयाँ लिँदै आएका छन् ।

त्यस्तै, कोल्टीदेखि कबाडी ९बाजुरापट्टि०सम्म १९ किमि कच्ची सडकको भाडादर दुई सय २८ तोकिएकोमा जिपले हजार असुल्ने गरेका छन् । कोल्टीदेखि पिलुचौरसम्म ६ किमि दूरीमा पनि ७२ रुपैयाँ भाडादर निर्धारण भएकोमा दुई सय लिने गरेका छन् । कोल्टीदेखि कालिकोटको लैफु २३ किमि छ । भाडादर दुई सय ७६ निर्धारण गरिएकोमा व्यवसायीले पाँच सय रुपैयाँसम्म असुल्ने गरेका छन् ।

ज्यानको जोखिम मोल्दै गाडीमा यात्रा, सडकको स्तरोन्नति कहिले ?

हुम्लालाई राष्ट्रिय सडक सञ्जालसँग कालिकोटको खुलालुदेखि हुम्लाको सल्लीसल्लासम्मको एक सय २२ किमि खण्ड निर्माणका लागि ९ चैत ०७१ मा सेनालाई जिम्मा दिइएको थियो । ६ वर्षमा ट्र्याक खुलेपछि गाडी गुड्न थालेका हुन् । सल्लीसल्लादेखि सर्केगाड गाउँपालिका दुल्लीकुनासम्म ११ किमि सडकको ट्र्याक भने ‘हिल्सा–सिमकोट सडक योजनाले खोलेको छ । यहाँ पनि गाडी गुड्छन् ।

तर, सर्केगाड– २ को रिपदेखि खार्पुनाथ गाउँपालिका– १ लालीबगरसम्म सात किमिमा सेनाले ठेक्का लिएर काम गरिरहेको छ । यहाँ चट्टानी भाग भएकाले कामको गति केही सुस्त छ । लालीबगरदेखि सिमकोटसम्म हिल्सा–सिमकोट सडक योजनाले नै ट्र्याक खोलिसकेको छ । यो सिंगो सडकखण्डमा हाल एक सय ३७ किमिमा गाडी गुड्छ ।

तर, ट्र्याक खोलिएको सडकको स्तरोन्नति छैन । व्यवसायीलाई मनपरी भाडा तिर्नुपर्ने यात्रुले ज्यानको समेत बाजी लगाउनुपरेको छ । जोखिमयुक्त सडकमा गाडीले क्षमताभन्दा बढी यात्रुसमेत बोक्ने गरेका छन् । ‘भाडामा मनपरी त छँदै छ, कोचाकोच यात्रु राखेर जोखिमपूर्ण यात्रा गराउँछन्,’ बाजुराका पत्रकार उमेश शाहीले भने । कर्णाली करिडोरको यो सडकमा दैनिक १५ देखि २० जिप र ४० देखि ५० सम्म मालवाहक ट्रक बाजुराबाट आउजाउ गर्छन् ।