महाेतरी ।  नदीको अधिकारलाई माफियाहरुले उल्लंघन गरेको भन्दै चुरे विज्ञहरुले चिन्ता ब्यक्त गरेका छन । नदी तथा चुरे संरक्षण अभियन्ताहरुसगँ छलफलकाे क्रममा अवैध उत्तखनन मुख्य समस्याको रुपमा रहेको बिज्ञहरुले बताएका हुन । 

मधेशमा नदी उत्तखनन गर्ने संगठित गिरोहहरुको कारण अभियन्ताहरुले ज्यान समेत गुमाउनु परेको बताउदै भावी सन्ततिको रक्षाको लागी यस्ता विकृतिका विरुद्ध सवैजना एकजुट हुनुपर्ने उनीहरुको सुझाव रहेकाे छ । नेपाल पानी सदुपयोग फाउन्डेसनले महोत्तरीको बर्दिवासमा आयोजना गरेको उक्त कार्यक्रममा डा. बिष्णुमाया केसीले माफियाहरु कै कारण मधेशमा पानीको चरम समस्या सिर्जना हुँदै गएको धारणा राखेकी छिन् ।

उनका अनुसार पानीको भण्डार रहेको चुरेमा नै यसका स्रोतहरु दिनानुदिन सुक्दै गएको प्रती चिन्ता ब्यक्त गर्दै सरोकारवाला निकाय गम्भीर नबने थप बिकराल समस्याहरु सिर्जना हुनसक्नेतर्फ पनि विज्ञहरुले सचेत गराएका छन् ।

बिज्ञहरुले महोत्तरीको रातु नदिको बिषयमा समेत चासो देखाएका थिए । सिंचाई र खानेपानीको लागी महत्वपूर्ण मानिएको रातु नदिमा पानी सुकेसगैँ समस्या सिर्जना बन्दै गएको उनीहरुले बताएका हुन् । लामो समय देखि चुरे तथा जलाधार संरक्षण क्षेत्रमा काम गर्दै आएका इन्जिनियर गणेश साहले नदि सभ्यताको क्षेत्रमा नया ढंगले काम गर्नु पर्ने बताएका छन् ।

नदिका किनारहरुलाई बासका बिरुवा हुर्काएर उधम र आयआर्जनसगँ जोडन सकिने बताउदै नदी संरक्षणको लागी वृक्षारोपण महत्त्वपूर्ण भएको उनकाे भनाई छ । नदी बच्दा प्राणीहरु पनि बच्ने र मानव जीवनसगँ पानी महत्वपूर्ण रहेको उल्लेख गर्दै विज्ञहरुले सरोकारवाला निकाय गम्भीर बन्नुपर्ने धारणा राखेका छन् ।

कार्यक्रममा डा. चिरञ्जीवी भट्टराई, डा. जनार्दन लामिछाने, डा. धुर्ब प्रसाद गौचन, डा. सुबोध उपाध्याय, डा. बिष्णुमाया केसी लगायतका चुरे विज्ञहरुको उपस्थिति रहेको थियो ।