काठमाडौँ । जब मतदाताहरू अमेरिकी राष्ट्रपतिको चुनावको लागि मतदान गर्न जान्छन्, उनीहरूले मतदान केन्द्रमा उम्मेद्वारको रूपमा कम चिनिने व्यक्तित्व पनि देख्न सक्छन्, त्यो चेज ओलिभर हो ।

चेज ओलिभर यस वर्ष लिबर्टेरियन पार्टीको राष्ट्रपति पदका उम्मेदवार हुन् । राष्ट्रिय स्तरमा झन्डै एक प्रतिशत मत जित्ने यो सानो राजनीतिक दल हो । साथै, यो पार्टी नागरिक स्वतन्त्रताको प्रवर्द्धनका लागि परिचित छ ।

अमेरिकामा राष्ट्रपति पदको उम्मेदवार बन्नको लागि न्यूनतम उमेर ३५ वर्ष, चेज ओलिभरको उमेर ३८ वर्ष छ । उनी यस वर्षको चुनावमा अहिलेसम्मकै कान्छो उम्मेदवार हुन् । उनी खुलेर आफूलाई समलिङ्गी भनेर बोलाउने एकमात्र उम्मेदवार पनि हुन् । उनको यो कदमले समलिङ्गी नेताहरुका लागि उदाहरण बस्ने विश्वास छ ।

जर्जियाका पूर्व कङ्ग्रेसका उम्मेदवार चेजले यस चुनावमा आफूलाई तेस्रो पक्ष भेट्टाए, जहाँ इतिहास आफैं दोहोरिन सक्छ ।

पूर्व राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले रिपब्लिकन पार्टीको उम्मेदवारी जितेका छन् र राष्ट्रपति जो बाइडेन डेमोक्रेटको रूपमा दोस्रो कार्यकालको लागि दौडिरहेका छन् । यस्तो अवस्थामा ट्रम्प र बाइडेनबीच फेरि प्रतिस्पर्धा हुने सम्भावना छ ।

शनिबार, ट्रम्पले वाशिंगटन डीसीमा लिबर्टेरियन पार्टीको राष्ट्रिय सम्मेलनलाई सम्बोधन गर्दै उनीहरूको समर्थन मागे । यो अवधिमा उनले धेरै हटीङको सामना गर्नुपरेको थियो ।

सात चरणको मतदान पछि भोलिपल्ट पार्टीको राष्ट्रपतिको उम्मेदवारी जित्ने चेज ओलिभरको लागि यो कुनै आश्चर्यको कुरा थिएन । ओलिभरले ट्रम्प आफ्ना मतदातालाई लोभ्याउन आएको बताउदै मतदाताले उनलाई जसरी स्वागत गर्नुपर्ने थियो त्यसरी नै गरेको बताए ।

डोनाल्ड ट्रम्प यस सम्मेलनलाई सम्बोधन गर्ने एक मात्र बाहिरी व्यक्ति थिएनन् । राष्ट्रपति पदका उम्मेदवार रोबर्ट एफ केनेडीले पनि सम्मेलनलाई सम्बोधन गरे र न्यानो स्वागत गरियो । तर, मतदानको समय आएपछि उनले २ प्रतिशत मात्रै प्रतिनिधिको समर्थन पाए र पहिलो चरणबाटै बाहिरिए ।

अमेरिकी चुनावी सर्वेक्षणहरूमा केनेडीले दशकहरूमा कुनै पनि तेस्रो पक्ष वा स्वतन्त्र उम्मेदवारको तुलनामा धेरै राम्रो प्रदर्शन गरिरहेका छन् ।

केनेडीले आफ्नो उच्चतम स्तरमा लगभग १५ प्रतिशत मत पाएका छन् । २०१६ को चुनावी परिणामहरूमा, लिबर्टेरियन पार्टीका उम्मेद्वार ग्यारी जोनसनले ३ प्रतिशत मत प्राप्त गरेका थिए, जुन केनेडीको तथ्याङ्क भन्दा धेरै कम हो ।

ओलिभर पूर्व अमेरिकी राष्ट्रपति जोन एफ केनेडीका भतिजा रोबर्ट एफ केनेडीले किन राम्रो गर्ने बताउछन । तर उनले बाहिरी व्यक्ति खोज्ने मतदाताले आफ्नो पार्टीलाई नै रोज्ने दाबि गरे ।

अमेरिकामा अहिले लिबर्टेरियन उम्मेद्वारले अघिल्लो वर्षको तुलनामा यस वर्षको चुनाव चक्रमा बढी प्रभाव पार्न सक्ने विश्लेषण गरेका छन् ।

लिबर्टेरियन पार्टीका वाचा के छन्?

३२ वर्षीया अलाना लेगुइया लिबर्टेरियन कन्भेन्सनमा सहभागी भइन् र उनी नोभेम्बरमा ओलिभरलाई मतदान गर्ने बारे सोचिरहेको बताइन । मानिसहरू ट्रम्प र बाइडेनबाट थकित भएको बताउदै विकल्प खेज्नुपर्ने बताइन ।

लिबर्टेरियन पार्टीले गरेका वाचाहरूमा व्यक्तिगत स्वतन्त्रतामा जोड, खर्च घटाउने र सरकारको दायरा सीमित गर्ने समावेश छ। व्यावहारिक सर्तहरूमा, यसमा लागूऔषध र वेश्यावृत्तिलाई अपराधरहित बनाउने, हतियार बोक्ने अधिकार विस्तार गर्ने, अमेरिकी सैन्य खर्च कटौती गर्ने र खुला आप्रवासनलाई अनुमति दिने समावेश छ ।

पार्टीका केही अडानहरूमा सीमित जनसमर्थन छ र यी अडानहरू हाल मूलधारको राजनीतिक बहसको विपरीत छन् ।

ओलिभरले आफ्नो पार्टीको अपिललाई युवा मतदातासम्म पुर्याउने आफ्नो आगामी अभियानको उद्देश्य रहेको बताए । पछिल्लो समय राजनीतिक अवस्थाप्रति युवाहरूले असन्तुष्टि व्यक्त गरेका छन् ।

४० वर्षीया एरिन वुड वर्षौंदेखि स्वतन्त्रतावादी हुन् र केनेडी वा ट्रम्पले आफ्नो पार्टीलाई विजयी गराउन सक्षम हुनेछन् कि भनेर निश्चित छैन। उनी भन्छिन्, ‘हाम्रो पार्टी जिद्दी छ । उनी आफ्नो पार्टीको उम्मेदवारलाई भोट दिने सोचमा छिन् । “मसँग अहिले प्लान बी छैन,” उनी भन्छिन् ।