काठमाडौं । नेपाली श्रमिक खाडी मुलुक र मलेसियामा रोजगारीका लागि जान सरकारले निःशुल्क गरेको छ । प्रायःजसो पत्रिकामा पनि कामदार पठाउने सन्दर्भमा गरिएका विज्ञापनमा निःशुल्क नै लेखिएको हुन्छ । तर, यथार्थमा स:शुल्क मात्र होइन, मेनपावर कम्पनीले मोटो रकम असुल गर्ने गर्छन् । तर, मेनपावर कम्पनीका त्यस्ता गतिविधि प्रति सम्वन्धित निकायको ध्यान पुगेको भने देखिन्न ।

राजधानीको बसुन्धारास्थित लिंक इन्टरनेशनल प्लेसमेन्ट सर्भिसेज प्रालि लाइसेन्स नम्बर (८२१/०६६/६७) ले साउदी, कतार, दुवई र मलेसिया पठाउने नाममा मोटो रकम असुल गर्दै आएको खबर सार्वजनिक पछि वैदेशिक रोजगार विभागको ध्यानाकर्षण भएको छ ।

विभागका महानिर्देशकले खाडी मुलुकमा कामदार पठाउँदा ३ लाखसम्म असुल गर्ने गरेको तथा विना पूर्व स्वीकृती यूरोपका केही मुलुक, क्यानडा, जापानमा समेत रोजगारीका लागि पठाउने भन्दै जनही तीन लाखसम्म संकलन गर्ने गरेको खबर सार्वजनिक गरेपछि विभागको ध्यान लिंक इन्टरनेशनल तर्फ केन्द्रीत भएको हो । ‘विगतमा पनि लिंक इन्टरनेशनल मेनपावर कम्पनी प्रति केही लिखित उजुरी र केही मौखिक गुनासा आएका हुन्, ती के कसरी सम्बोधन भए, बुझ्नै पर्ने हुन्छ,’ विभागका एक कानून अधिकारीले जानकारी दिए । उनका अनुसार लिंक इन्टरनेशनललाई पिडीत पक्षको गुनासोपछि सम्पर्कका लागि बोलाउँदा वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघका थुप्रै प्रतिनिधि लिएर आउने गरेकाले दबाबमा कारवाही हुन सकेको थिएन ।

वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघमा समेत सक्रिय रहेका लिंक इन्टरनेशनल म्यानपावर कम्पनीका सञ्चालक कमल प्रसाद काफ्ले व्यवसायीहरुका लागि नेतागिरी गर्दै आएकाले पनि विभागले उनको मेनपावर कम्पनीमाथि आँखा गाँड्न नसकेको ती कानून अधिकारीको आशय थियो । त्यसो त यदाकदा श्रम मन्त्रालयका सचिव एकनारायण अर्यालको समेत नाम जोडेर काफ्लेले आफ्नो मेनपावर कम्पनीमाथि कसैले कारवाही गर्न नसक्ने गफ विभागमै दिने गर्थे । 

एकातिर महंगो व्याजमा लिएको ऋण मेनपावर कम्पनीमा बुझाएर खाडी मुलुक पुग्नु, अनी चर्काे गर्मीमा तपतप पसिना चुहाउँदै गरेको परिश्रमको उपलब्धी समेत पाउन नसकेर फर्केका पिडीत कामदारले समेत न्याय नपाउँदा पनि विभागले खासै चासो नदिने गरेको पिडीतको गुनासो छ । ‘विभागले रकम बुझाएको रसिद माग्छ, मेनपावर कम्पनीले रसिद नै दिँदैन,’ पिडीत भन्छन्।

लिंक इन्टरनेशनल मेनपावर कम्पनीले जो कोहीलाई दुई लाख पचासहजार देखि तीन लाखसम्म असुलेर पठाउने गर्छ । तर, अनुगमन गर्ने निकायले त्यो जानकारी पाएर पनि नपाएजस्तै गर्दै आइरहेको अवस्थामा नयाँ महानिर्देशकको प्रतिवद्धता कस्तो रहला ? आमचासोको विषय बनेको छ ।

यता, नेपालबहसले समाचार सार्वजनिक गरेपछि पोर्चुगल, साइप्रस, जापान लगायत मुलुकमा पठाउने नाममा बुझाएको पासपोर्ट र नगद फिर्ता लिन जान थालेपछि यतीबेला लिंक इन्टरनेशनलका सञ्चालक कमल प्रसाद काफ्लेको निदहरण हुन थालेको छ । झण्डै ३ सयकै हाराहारीमा उनले प्रतिपासपोर्ट ३ लाखकै दरले बुझेका थिए । त्यसरी लिएको रकम विभिन्न ठाउँमा जग्गामा लगानी गरेको स्रोतले बतायो ।

‘झण्डै एक वर्ष पासपोर्ट र पैसा राख्यो, काम हुन्छ मात्र भन्छ, कहिले हुने हो बताउँदैन । बाध्य भएर फिर्ता माग्नु पर्यो । तर, दिन त सरक्क दियो,’ पोर्चुगल जानका लागि राहदानी बुझाएका एक जनाको प्रतिक्रिया थियो । उनका अनुसार लिंक इन्टरनेशनलका काफ्लेले पोर्चुगल जान १६ लाख लाग्ने बताएका थिए ।