हाँस्य कलाकारले आफ्नो देशमा शक्तिको सर्वोच्च शिखरमा पुग्नु सामान्य घटना थिएन। तर युक्रेनमा रुसको हमलापछि उनी देश र विश्वका लागि बलियो राजनीतिज्ञ बनेका छन् ।

एक अभिनेता र राजनीतिक व्यंग्यकारले आफ्नो पेशा परिवर्तन गर्न र देशको सर्वोच्च पदको लागि उम्मेदवार बन्ने साहस देखाए। यो बिल्कुल अकल्पनीय थियो तर अझै पनि यो मानिससँग केहि थियो जुन धेरै राजनीतिज्ञहरूको अभाव थियो। विशेष गरी संकटको समयमा आफ्नो कद बढाएर उसलाई चम्काउने कुरा। यो उनको संवाद हो । भोलोडिमिर जेलेन्स्कीका धेरै शब्दहरू आउने वर्षहरूमा सम्झिनेछन्, र तिनीहरू अन्ततः इतिहासको पानाहरूमा सदाको लागि रेकर्ड हुनेछन्।

जुन १२, १९८७ मा, पूर्व हलिउड अभिनेता रोनाल्ड रेगनले बर्लिनको ब्रान्डेनबर्ग गेटमा केही शब्दहरू बोल्दा रेगन अमेरिकाको राष्ट्रपति बनेको सात वर्ष पूरा भएको थियो। रेग्नेका ती शब्दहरू थिए, ‘मिस्टर गोर्बाचेभ, यो गेट खोल्नुहोस्… यो पर्खाल ढकढकाउनुहोस्।’ त्यसपछि यी शब्दहरू धेरै पटक दोहोर्याइएको छ, र यी शब्दहरू युरोपको इतिहासमा सधैं सम्झिनेछन्।
झण्डै ४५ वर्षपछि मनोरञ्जन जगतबाट राजनीतिमा आएका एक व्यक्तिले राष्ट्रिय नेताको रुपमा देशवासीलाई भिडियो सन्देशमा भनेका छन्, “आजाद जनता! आजाद देश!”

“हामी युक्रेनीहरू एक शान्तिप्रिय राष्ट्र हौं, तर यदि हामी आज चुप बस्यौं भने, भोलि यो समाप्त हुनेछ,” जेलेन्स्की भन्छन्। उनले वैदेशिक सहायताको अभावको कडा आलोचना गर्छन्, “हामीलाई युद्ध विरोधी गठबन्धन चाहिन्छ। हामी एक्लै आफ्नो देशको रक्षा गरिरहेका छौं। विश्वका ठूला शक्तिहरूले मात्र हेरिरहेका छन्।”

रोनाल्ड रेगनको १८ वर्ष पहिले मृत्यु भयो, तर आज पनि अमेरिकाका मानिसहरूले उनलाई धेरै श्रद्धाका साथ सम्झन्छन्, उनको लागि उनी व्यावहारिक रूपमा एक सन्त थिए । जेलेन्स्की युक्रेनमा आफ्नो लागि समान स्थिति निर्माण गर्दैछन्। यद्यपि, आगामी दिन वा हप्ताहरूमा के हुन्छ भन्ने पूर्ण रूपमा स्पष्ट छैन। रुसले उनीहरुलाई मार्न चाहेको समाचारहरु आइरहेका छन् ।

जेलेन्स्कीले आफैं रुसी आक्रमणको निशाना भएको र रुसले उनलाई हटाउन चाहेको स्वीकार गरेका छन् । जेलेन्स्की पनि भन्छन् कि दुश्मनले उसलाई पहिलो निशाना मान्छ।

केही वर्ष पहिलेसम्म, जेलेन्स्की एक अभिनेता थिए र मानिसहरूलाई मनोरञ्जन गर्थे। उनले युक्रेनमा भ्रष्टाचार र अराजकतालाई आफ्नो व्यंग्यात्मक प्रस्तुतिको विषय बनाए। ‘सर्भेन्ट अफ द पिपुल’ नामक टिभी सिरियलमा उनले युक्रेनका राष्ट्रपतिको भूमिका निर्वाह गरेका थिए । २०१९ को चुनाव जितेर उनले तुरुन्तै आफूलाई गम्भीर राजनीतिज्ञमा परिणत गरे।

विना मिहिनेत संकटको समयमा सहि स्वरमा बोल्न सक्ने राजनीतिज्ञ । उनी हाँस्य कलाकार, अभिनेता, प्रस्तुतकर्ताका रूपमा निकै सफल छन् र सायद यही कारणले गर्दा उहाँ आफैंले सही शब्द छनोट गर्न र बोल्न सहज हुनुहुन्छ जसले श्रोताहरूमा ठूलो प्रभाव पार्छ।

अहिले रुसले हमला गरेको छ र स्थिति झन् बिग्रँदै गएको छ । यस युगमा पनि, जेलेन्स्कीको हरेक अपील अन्तिम भन्दा बढी जरुरी र भावुक छ। पर्यवेक्षकहरूले उनको भाषणको धेरै सम्मान गर्छन्, जुन उनले रूसी आक्रमणको सुरुवात पछि दिए। पर्यवेक्षकहरू भन्छन् कि यो उनको जीवनको उत्कृष्ट भाषण थियो। भावनात्मक, निडर र अडिग, उनले रूसी सेनालाई भने, “यदि तपाइँ आक्रमण गर्नुहुन्छ भने, तपाइँ हाम्रो अनुहार देख्नुहुनेछ, हाम्रो पीठ होइन!”

युक्रेनी राष्ट्रपतिले ट्वीटर मार्फत सञ्चार गर्ने कलामा पनि महारत हासिल गरेका छन् । उनका ट्वीटहरू हरेक केही घण्टामा आउँदैछन् र यसमा विश्वका लागि धेरै अर्थपूर्ण कुराहरू छन्। उदाहरणका लागि, शुक्रबार दिउँसो, उनले स्वीडेन र बेलायतलाई उनीहरूको सैन्य, प्राविधिक र मानवीय सहायताका लागि धन्यवाद दिए। यस ट्वीटको अन्तिम शब्दहरू हुन्, “एकसाथ आउनु भनेको पुटिन विरोधी गठबन्धन निर्माण गर्नु हो।”

यस युद्धमा एउटा झूटो कथा यो छ कि युक्रेन सैन्य मामिलामा आक्रमणकारी रुसीहरू भन्दा पछाडि पर्न सक्छ, तर जेलेन्स्कीले पुटिनलाई उछिनेका छन्। रुसी राष्ट्रपतिले पूर्वी युक्रेनका पृथकतावादी क्षेत्रहरूलाई स्वतन्त्र गणतन्त्र घोषणा गर्दै एक घन्टा बोरिङ र जटिल भाषण दिए।

तुरुन्तै, जेलेन्स्कीले आफ्ना देशवासीहरूलाई आश्वासन दिए, “आत्तिनु पर्दैन! हामी बलियो छौं र जे पनि गर्न तयार छौं। हामी सबैलाई पराजित गर्नेछौं किनभने हामी युक्रेन हौं!” उनको भनाइमा यस्तो प्रभाव थियो कि देशवासीको बेचैनी रोकियो ।

जब रुसी राष्ट्रपतिले पूर्वी युक्रेनमा नरसंहारको आधारहीन दाबी गरिरहेका छन् र युद्धलाई जायज ठहराउन नाजी सेनाको बारेमा बकवास कुरा गरिरहेका छन्, यो पूर्ण मजाक जस्तो लाग्छ, विशेष गरी जेलेन्स्कीका लागि। रुसी भाषी परिवारमा हुर्केका युक्रेनी राष्ट्रपति यहूदी हुन्। उनका हजुरबुबा रेड आर्मीमा थिए र उनले आफ्ना तीन भाइहरूलाई प्रलयमा गुमाए।

उनी आजको जस्तो युक्रेनमा सायद कहिल्यै लोकप्रिय थिएनन्। रूससंग युद्ध सुरु हुनु अघि पनि, उनको देशवासीहरु आफ्नो नेता संग धेरै असन्तुष्ट थिए। तीन वर्षअघि पदभार ग्रहण गर्दा गरेका अति महत्वाकांक्षी वाचा पूरा गर्न सकेका छैनन् । यी मध्ये एउटा प्रतिज्ञा पूर्वी युरोपमा विवाद अन्त्य गर्ने थियो।

पूर्वी युक्रेनको विवाद समाधान गर्न मिन्स्क सम्झौतामा भएको प्रगति साकार हुन सकेन, बरु ती सम्झौताहरू एकपछि अर्को गर्दै टुट्दै गए। यसपछि पन्डोरा पेपर्सको विवाद चर्किएको थियो ।

अन्तर्राष्ट्रिय पत्रकारहरूको सञ्जालको खोजी रिपोर्टहरूले अन्य चीजहरूका साथै जेलेन्स्कीको विदेशी कम्पनीहरूसँग सम्बन्ध रहेको खुलासा गरेको छ। रिपोर्टका अनुसार जेलेन्स्कीको लामो समयदेखिको व्यापार साझेदारले लन्डनमा धेरै महँगो सम्पत्तिमा लगानी गरेको छ। यो साझेदार पनि राष्ट्रपति को एक महान सहायक बने। राष्ट्रपतिकी पत्नी ओलेना पनि केही विदेशी कम्पनीका लाभार्थी हुन् ।

यो संयोग मात्रै हो कि सन् १९७० को दशकमा पनि रोनाल्ड रेगनको दिन सकिएको भनिएको थियो । उनी दुई पटक रिपब्लिकन उम्मेदवार बन्न असफल भएका थिए। उनी सन् १९६८ मा रिचर्ड निक्सन र १९७६ मा जेराल्ड फोर्डबाट पराजित भएका थिए ।

यसपछि सन् १९७९ मा सोभियत संघले अफगानिस्तानमा आक्रमण गर्‍यो र अमेरिकी चुनावमा रेगनले जिम्मी कार्टरलाई पराजित गरेको एक वर्षपछि शीतयुद्ध फेरि तीव्र भयो।

चार दशकपछि रुसले युक्रेनमा आक्रमण गरेपछि विश्वले शीतयुद्धको नयाँ संस्करण देखिरहेको छ र भोलोडिमिर जेलेन्स्कीको भूमिका अझै तय हुन सकेको छैन।

dw बाट