सत्य पहाडीको कविता संग्रह फर्जिका दृष्टि अन्तर्गत समेटिएको कविता “तिमी मान या नमान” एउटा मौन संघर्षको संवेदनशील चित्र हो। सामाजिक अन्याय, लुकेको पीडा, आत्मसम्मान र सशक्त आत्मस्वीकृतिको लयात्मक दस्तावेज बनेको यो कविता नेपाली आधुनिक स्त्री चेतनाको विशिष्ट प्रतिनिधि बनेको छ।

शीर्षकको बहुआयामिक संकेत
कविताको शीर्षक “तिमी मान या नमान” ले एक प्रकारको आत्म–विश्वास, आत्म–सत्य र मान्यता प्राप्तिको आग्रह प्रस्तुत गर्छ। यो कथनले देखाउँछ कि कवियत्रीका अनुभव, वेदना र स्मृतिहरू कुनै ‘स्वीकृति’ को मोहताज छैनन्—तिनीहरू आफैंमा पूर्ण छन्।

विषयवस्तु र भावभूमि
कविता दुःख, स्मृति, संघर्ष र आत्मशक्ति केन्द्रित विषयवस्तुमा आधारित छ। यो कविता एउटा महिलाको मौन आक्रोशको अभिव्यक्ति हो जसले आफ्नो आँचलमा पीडा छिपाएर पनि “तिमी” भन्ने प्रतीकात्मक पात्रलाई साक्षी राख्दै आफ्नो अस्तित्वको घोषणा गरेकी छन्।

‘तिमी’ केवल एउटा व्यक्ति मात्र होइन—वर्तमान समाज, राज्य, सम्बन्ध, इतिहास वा कुनै समयको चिह्न पनि हुन सक्छ।

कविता भित्रको “म” ले आफ्नो विगतको तीतो अनुभव, वर्तमानको ‘गौरेटो’, र भविष्यप्रतिको दृढता सँगसँगै बोकेको छ। कविता प्रेमभित्रको यथार्थ, संघर्षभित्रको आत्मस्वीकृति, र पीडाभित्रको प्रेरणाको संयोजन हो।

कथ्य र संरचना
कविता मुक्तछन्द मा लेखिएको छ र सम्वोधनात्मक शैलीमा अघि बढ्छ। यो स्वगत संवाद पनि हो, अन्तर्संवाद पनि। ‘तिमी आँखालमा पीडा’ ‘छिपाएर’ देखि ‘सोध, पहरा र घर्घरहरूलाई’ सम्म आउँदा एक प्रकारको भावनात्मक आरोह-अवरोह देखिन्छ।

पहिलो खण्ड विगतको आत्मसंस्मरण हो भने, दोस्रो खण्ड सामाजिक साक्ष्यको माग हो।

‘वर्तमानको गौरेटोबाटै भए पनि’ भन्ने पंक्तिले कविताको गहिराइमा रहेको कालक्रमीय सन्दर्भ उजागर गर्छ।

बिम्ब र प्रतीकहरू
आँचलमा पीडा – महिलाको मौनता र सहनशीलताको प्रतीक
हिमचुलीहरू – निसंगता, शान्त साक्षी, अविचल शक्तिको प्रतीक
गौरेटो – संघर्षको बाटो, अव्यक्त इतिहास
घर्घरहरू र पहरा – समयका साक्षी, मौन इतिहासका प्रतिनिधि
यी बिम्बहरूले कवितालाई भावनात्मक गहिराइ मात्र होइन, सांस्कृतिक र दार्शनिक गहिराइ पनि प्रदान गरेका छन्।

शैलीगत विशेषता
कवितामा कुनै विशेष अनुप्रास वा लय प्रयोग नगरे पनि विषयको गहिराइ, भाव–प्रवाहको निरन्तरता, र प्रतीकहरूको प्रभावकारी प्रयोग मार्फत यसले पाठकको अन्तरचेतनासम्म प्रभाव पार्न सफल भएको छ।

कविताको सादापन नै यसको शक्ति हो।

कविता संग्रह र कभर चित्रको संगत
‘फर्जिका दृष्टि’ शीर्षक संग्रहको कभर चित्रमा रातो सारी लगाएकी महिलाको पछाडिबाट देखिने आकृति छ—हातमा राईफल (बन्दुक) जस्तो वस्तु, सामुन्ने खुला ढोका, छेउमा काँडेदार क्याक्टस।

यसले महिलाको साहस, द्वन्द्व, पीडा र लेखनमार्फत प्रतिरोधको संकेत दिन्छ।

कविता र कभर दुवै स्त्रीको मौन प्रतिरोध र आत्मानुभूतिको उजागर को रूपक बनेका छन्।

अन्त्यमा
‘तिमी मान या नमान’ कविता केवल व्यक्तिगत व्यथा होइन, यो एक महिलाको जीवन–यात्रा, मौन–संघर्ष, र आत्म–सत्यको घोषणापत्र हो। सत्य पहाडीले सरल भाषामा गहिरा अनुभूतिहरूलाई चित्रात्मक शैलीमा प्रस्तुत गर्दै नेपाली कविता साहित्यमा एक सशक्त हस्ताक्षर कोरेकी छन्।

यो कविता सामाजिक रूपान्तरण, नारी आत्मबोध र सांस्कृतिक मौनताको विमोचन का लागि अत्यन्त सान्दर्भिक दस्तावेज हो—एक अन्तर्यात्रा, जसले सिंगो समाजलाई पुनः सोच्न बाध्य पार्छ।